Osiągnięcia nauk kryminalistycznych i medyczno-sądowych szansą wyjaśnienia dawnych spraw kryminalnych

prof. dr hab. Bogusław Sygit
Wydział Nauk Stosowanych Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości im. Księcia Kazimierza Kujawskiego w Inowrocławiu
Wydział Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum w Bydgoszczy
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniuprof. dr hab. Bogusław Sygit

Przemysław Juchacz

Wydział Nauk Stosowanych Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości im. Księcia Kazimierza Kujawskiego w Inowrocławiu

prof. dr hab. Radosław Krajewski

Wydział  Administracji i Nauk Społecznych Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Wprowadzenie merytoryczne zacznę od tego, o czym wszyscy dobrze wiemy, że „Prawda” jest najważniejsza w różnych sferach naszego życia. Jednocześnie wiemy też, że dochodzenie do niej – a też jej ustalenie stwarza niekiedy kłopoty. Najgorzej, gdy problemy takie mają organy ścigania i wymiar sprawiedliwości – wówczas wiele spraw zostaje niewyjaśnionych. Problem jest tym poważniejszy, gdy dotyczy spraw o zabójstwa, spraw, do których panuje swego rodzaju „kult śledztwa”, nadaje im priorytet i szczególną wagę. Przydziela się do ich prowadzenia najzdolniejszych oficerów i prokuratorów. Mimo to, w tych sprawach nie zawsze jest sukces wykrywaczy. Tak u nas w kraju, jak i na całym świecie. Stąd ciągle nie wiadomo, kto zabił np. Johna F. Kennedy’ego, Johna

Lennona, Piotra Jaroszewicza, Bohdana Piaseckiego, a także czy przykładowo śmierć Marilyn Monroe, Władysława Sikorskiego, Jana Pawła I były efektem czynu zbrodniczego czy śmiercią naturalną? Niewyjaśnienie spraw – szczególnie tych głośnych, bulwersujących rodzi różne domysły i podejrzenia o ukrywaniu prawdy, Tworzą się wtedy teorie spiskowe, które podważają wiarygodność, zaufanie i prestiż organów ściągania i sprawiedliwości. Sytuacja ta, dotyczy nawet najlepszych Policji na świecie. Z problemem spraw niewyjaśnionych do końca musi walczyć Policja

i prokurator każdego państwa. W naszym kraju z pomocą skuteczniejszemu wyjaśniania spraw o zabójstwa przyszedł ustawodawca karny. Już w pierwszym Kodeksie karnym z 1818 r. wprowadził instytucję przedawnienia ścigania, która przedłużała czas wyjaśnienia spraw o zabójstwo do 20 lat od ich popełnienia. Aktualnie obowiązujący Kodeks karny z 1997 r. przedłużył ten okres do 30 lat. Co to oznacza w praktyce? Oznacza, iż z woli ustawodawcy ściganie sprawcy zabójstwa nie ustaje z chwilą umorzenia śledztwa, np. z powodu jego niewykrycia, lecz trwa do 30 lat od chwili popełnienia zbrodni. Co na to praktyka śledcza? Jaka powinna być reakcja? Praktyka śledcza powinna nie marnować tych 30 lat przyznanych na dokończenie tego, czego nie zrobiono w podstawowym czasie trwania śledztwa. Oznacza to, że obowiązkiem organów ścigania jest aktywne zajmowanie się niewyjaśnionymi sprawami do czasu ich przedawnienia. Natomiast formalizowanym sposobem realizacji tego obowiązku stały się w naszym kraju funkcjonujące od 1999 r. (a de facto od 2005 r.) „Policyjne Archiwa X”. Komórki organizacyjne „Policyjnego Archiwum X” urzeczywistniają

ustawowy obowiązek wyjaśnienia spraw o zabójstwo aż do końca – aż do ich przedawnienia. Tworzenie tych jednostek jest koniecznością – w przeciwnym razie przedłużenie przez ustawodawcę czasookresu ścigania o zabójstwo do 30 lat byłyby fikcją – martwym przepisem. „Policyjne Archiwa X” dają nadzieję, że akta wyznaczonych spraw o zabójstwo nie utkną na stałe w archiwalnych szafach, ale staną się przedmiotem codziennego zainteresowania tych komórek. Oczywisty jest więc fakt, że bez osiągnieć nauk kryminalistycznych i medycyny sądowej niemożliwe stałoby się rozwikłanie dawnych spraw.

Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości
im. Księcia Kazimierza Kujawskiego w Inowrocławiu
ul. Kiełbasiewicza 7, 87-100 Inowrocław
tel. (52) 52 00 144

ISBN 978-83-952584-3-3

STUDIO KROPKA dtp – Piotr Kabaciński

Bratkowa 8, 87-134 Stary Toruń

Drukarnia POZKAL Spółka z o.o. Spółka komandytowa
ul. Cegielna 10/12, 88-100 Inowrocław